ROLA KLANU W HYBRYDOWYCH ORAZ ALTERNATYWNYCH MECHANIZMACH KOORDYNACJI DZIAŁAŃ W ŁAŃCUCHACH DOSTAW

Wstęp: Ostatnie publikacje dotyczące zarządzania łańcuchem dostaw podkreślają znaczenie kontraktowej i relacyjnej koordynacji działań, jednocześnie ignorując istotność koordynacji hierarchicznej. W celu sprostania temu wyzwaniu artykuł zakłada, że zarówno koordynacja rynkowa, jak i hierarchiczna są osadzone w kontekście społecznym, i jako takie, w pewnym stopniu stosują aspekty relacyjne, określane w tym artykule mianem klanu. Jednocześnie, klan rzadko występuje jako samodzielny mechanizm koordynacji działań, przeciwnie może przyjmować postać formę hybrydy (osadzonej między rynkiem i hierarchią) lub może być mechanizmem alternatywnym (nie rynkowym i zarazem nie hierarchicznym). Poprzez nawiązanie do klasycznej koordynacji rynkowej i hierarchicznej, celem artykułu jest porównanie różnych mechanizmów koordynacji działań w łańcuchu dostaw (w tym przede wszystkim mechanizmu hybrydowego i alternatywnego) ze względu na siłę aspektów relacyjnych, zakotwiczonych w klanie.

Metody: W artykule przeprowadzono dwa etapy wielowymiarowej analizy statystycznej. W pierwszym etapie zmienne odzwierciedlające mechanizm rynkowy i hierarchiczny oddzielnie dla obu diad, zostały zredukowane za pomocą analizy czynnikowej z rotacją varimax w celu identyfikacji podstawowych konstruktów. W drugim etapie badania, otrzymane oceny czynnikowe zostały wykorzystane w grupowaniu obiektów.

Wyniki: Przeprowadzone badanie pokazuje, że hybrydowa koordynacja działań (w szczególności mechanizm relacyjny), osadzona między dwoma biegunowymi mechanizmami rynku i hierarchii wykazuje wyższy stopień wykorzystania aspektów relacyjnych, typowych dla klanu, aniżeli hierarchia, stosowana jako jedyny mechanizm w triadycznych łańcuchach dostaw. Jednocześnie, triadyczne łańcuchy dostaw koordynowane za pomocą mechanizmu rynkowego i hybrydowego nie różnią się istotnie, pokazując podobne wartości średnie rang dla klanu. Badanie pokazuje również, że alternatywne (nie rynkowe i zarazem nie hierarchiczne) mechanizmy koordynacji działań nie wskazują wyższych wartości średnich rang dla klanu w porównaniu do mechanizmu rynkowego i hybrydowego.

Wnioski: Badanie pokazuje, że klan pełni przewodnią rolę w koordynacji hybrydowej w po-równaniu do alternatywnych mechanizmów koordynacji. Może to sugerować, że albo koordynacja hybrydowa jest wzbogacona aspektami relacyjnymi, typowymi dla klanu, w porównaniu do alternatywnych mechanizmów koordynacji, albo istota klanu w koordynacji hybrydowej nie jest tożsama z istotą klanu w alternatywnych mechanizmach koordynacyjnych. W świetle powyższego, rozwiązanie tego problemu może wynikać z natury klanu, który istotnie różni się w obu mechanizmach koordynacji działań w łańcuchach dostaw.