Wstęp: Integracja, obok synergii i konwergencji, jest uważana za jedną z dominujących orientacji we współczesnej logistyce. Łączenie się podmiotów w łańcuchy dostaw umożliwia integrację działań, pozwalając realizować coraz bardziej specyficzne wymagania odbiorców w sposób nadal skuteczny i korzystny ekonomicznie. W dobie koncepcji zrównoważonego rozwoju rośnie zainteresowanie wykorzystaniem surowców wtórnych połączone z możliwościami konsolidacji działań logistycznych. W świetle analizy literatury naukowej (modele integracji) oraz obserwacji przykładów z praktyki biznesowej, łańcuchy dostaw typu forward i backward (dwukierunkowe) stanowią intensywnie rozwijający się obszar logistyki.

Metody: Praca zawiera autorski model oraz autorską metodykę modelowania integracji łańcucha dostaw realizującego przepływy forward (w przód) i backward (dwukierunkowe). Materiał empiryczny uzyskano w wyniku modelowania i symulacji procesów w środowisku iGrafx Process 2013 for Six Sigma, wykorzystując także pakiet Minitab 17 na potrzeby planowania eksperymentów. W pracy posłużono się metodą weryfikacji hipotez statystycznych. Najpierw przeprowadzono badanie korelacji pomiędzy poziomem integracji a globalnym poziomem obsługi klienta łańcucha dostaw metodą współczynnika Pearsona. Przeprowadzono również test istotności współczynnika korelacji z wykorzystaniem statystyki t. Następnie dokonano weryfikacji hipotezy statystycznej w oparciu o test, którego sprawdzianem jest statystyka Z. 

Rezultaty: Wyniki autorów jednoznacznie wskazują na wysoki związek pomiędzy poziomem integracji łańcucha dostaw a uzyskiwanym poziomem obsługi klienta (wartość współczynnika korelacji Pearsona oraz rezultaty testu statystycznego t). Szczegółowe badania statystyczne autorów ukazują, że podniesienie poziomu integracji z niższych do wyższych stanów integracji powoduje zwiększenie średniej wartości wskaźnika poziomu obsługi klienta (wyniki statystyki Z). Konkludując, analiza wskaźnika poziomu obsługi klienta pokazuje, że wzrasta on wraz ze wzrostem poziomu integracji.

Wnioski: Zgodnie z celami integracji systemy zintegrowane powinny mieć większą możliwość działania. Jednym z postulowanych efektów ("zysków") integracji łańcucha dostaw jest m.in. możliwość osiągnięcia wyższego poziomu obsługi klienta. Rezultaty badań autorów potwierdzają taki stan faktów, co bardzo cenne w postaci kwantytatywnej a nie opisowej, wpisując się w poglądy nauki i praktyki. Wnioski płynące z przeprowadzonych prac badawczych zachęcają do podejmowania działań integracyjnych w łańcuchach dostaw typu forward i backward.