BARIERY SKUTECZNEJ IMPLEMENTACJI ZASAD SZCZUPŁEGO ZARZĄDZANIA ? EGZEMPLIFIKACJA EMPIRYCZNA W PRZE-MYŚLE MASZYN ROLNICZYCH

Wstęp: Konstytutywnym celem niniejszej pracy jest eksploracja barier skutecznej implementacji zasad szczupłego zarządzania wśród producentów części, podzespołów i gotowych maszyn rolniczych. Realizacja tak sformułowanego celu wymaga – w pierwszej kolejności - podjęcia próby sprokurowania katalogu determinant implikujących szczupłość jednostki wytwórczej. Wobec powyższego przeprowadzenie studium konceptualnego metody poprzedzone zostanie rozległą analizą oraz usystematyzowaniem dotychczasowego dorobku, w tym: na płaszczyźnie teoretycznej analizą piśmiennictwa pozostającego w bezpośredniej relacji z tematem badań; znajdzie to swój wyraz w zestawie – zidentyfikowanych w literaturze przedmiotu – barier komprymujących szczupłość jednostki wytwórczej oraz na płaszczyźnie projektowej opracowaniu – z punktu widzenia ekspertów zaproszonych do badań – ich katalogu. Na płaszczyźnie empirycznej zakłada się rozpoznanie hierarchii  ważności dla każdej z wymienionych w katalogu determinant, oraz ustalenie która stanowi największą barierę z punktu widzenia przedsiębiorstw zaproszonych do badań (samoocena).

Metody: Interdyscyplinarność nauk o zarządzaniu, stwarza problemy w doborze metod badawczych, za pomocą których zamierza się opisywać dany problem. W badaniach empirycznych często wykorzystuje się (bezpośrednio lub z pewnymi modyfikacjami) zweryfikowane w innych badaniach metody i narzędzia badawcze. Podobnie postępują autorzy pracy, jednakże metoda i narzędzia zostaną dobrane według przyjętej koncepcji metodycznej. Na płaszczyźnie teoretycznej – wykorzystując metodę rekonstrukcji i interpretacji literatury przedmiotu - wyselekcjonowano, odnoszące się do kluczowych zasad szczupłego zarządzania – bariery ich skutecznej implementacji. Rekonstrukcja i interpretacja literatury przedmiotu wsparta została praktycznymi doświadczeniami autorów, obserwacją uczestniczącą oraz twórczą dyskusją wśród celowo dobranych ekspertów. Badanie przygotowawcze warunkowało przeprowadzenie badania właściwego; intencją autorów było opracowanie formularza – katalogu barier implikujących szczupłą produkcję, który stanowi narzędzie umożliwiające rekonesans w badanych przedsiębiorstwach. Prowadzone badania będą miały charakter zarówno diagnostyczny, jak i weryfikacyjny. Dotyczyć będą związków pomiędzy zmiennymi opisującymi bariery skutecznej implementacji zasad szczupłego zarządzania oraz wymaganiami implikującymi szczupłość, identyfikując badaną rzeczywistość.

Wyniki: W wyniku prowadzonych badań ustalono, że czynnikami istotnie determinującymi skuteczną implementację zasad szczupłego zarządzania są posiadanie stałej oraz kompetentnej kadry menedżerskiej i wykonawczej. Poddani badaniu przedsiębiorcy wskazują na brak stałych, wykwalifikowanych pracowników, których zastępuje się pracownikami „przypadkowymi”, co nie służy ciągłemu doskonaleniu (luka – 1,01). Wobec powyższego, w żadnym razie, nie utożsamiają szczupłego zarządzania ze zmniejszaniem poziomu zatrudnienia w firmie.

Wnioski: Niniejsza publikacja powstała jako efekt przemyśleń, badań oraz  praktycznych działań autorów w zarządzaniu przedsiębiorstwami działającymi w sektorze maszyn rolniczych. Stanowi ambitną próbę zobrazowania wiedzy z zakresu implementacji zasad szczupłego zarządzania w przedsiębiorstwie wytwórczym. Dzięki temu może ona odgrywać rolę pomocy naukowej, a równocześnie stanowić źródło wiedzy niezbędnej w działalności menedżerskiej. Autorzy żywią nadzieję, że prezentowana publikacja – chociaż w minimalnym stopniu – dostarczy nowej wiedzy, której uwzględnienie może stanowić podstawę działań wymagających rozwiązania w najbliższej przyszłości oraz stać się zalążkiem dyskusji dotyczącej konieczności przełamywania granic dotyczących implementacji szczupłego zarządzania.